Türk Düşünce Hayatında Cemil Meriç
Türkiye’nin en ciddi entelektüellerinden Cemil Meriç 1916 yılında Hatay’da dünyaya geldi. Ailesi Balkan Savaşları sırasında Yunanistan Dimetoka şehrinden o gün Osmanlı toprakları içerisinde ...
Dosya
Bir Sosyolog Olarak Cemil Meriç
Cemil Meriç’e sosyolog denilebilir mi? Elbette önemli bir fikir adamı, üslup sahibi bir entelektüel olan Meriç’i tek başına sosyolog saymak zordur. Onun sosyoloji ile olan ilgisi Batı Avrupa ...
Cemil Meriç’in Entelektüel Kavramına Bakışı
Cemil Meriç, kimine göre her daim ilgi uyandıran, engin bir düşünce adamı, kimine göre de hayatı boyunca hiçbir yere bağlanamamış, huysuz, agresif ve yalnız bir mütefekkir ama illa ki büyük ...
Yolda Olmak: Cemil Meriç’te Düşünsel Metoda Dair
Herhangi bir insanı tanımlamak “kimdir” sorusuna verilen yanıtları gerektirir. Fakat Cemil Meriç’in “kim” olduğuna ilişkin yanıtların çoğulluğu, bir uçtan diğer uca uzanan zıtlıkları, kopukl ...
Cemil Meriç ve Oryantalizm Üzerine Notlar
Cemil Meriç külliyatına bütünlüklü olarak bakıldığında temel problem eksenlerinden birinin, Osmanlı- Türkiye tarihinin Batı ile girdiği ilişkinin mahiyeti olduğunu görmekteyiz. Meriç’in Batı ...
Cemil Meriç’te Kelimelerin Raksı
“Tufandan kurtulmak isteyenler için bir gemi” dediği “fildişi kule”sinden “bu ülke”ye ışığını yitirdiği gözleriyle değil de “kalp gözü”yle bakan ve gördüklerini ya da göremediklerini yazılar ...
Gözlerini Sayfaların Arasında Bırakan Mütefekkir
Cemil Meriç, Doğu’nun güzel olana verdiği “cemil” sıfatıyla memleketin en batısından esintili bir güzel nehrin adını; kendi adında birleştirerek hayatının anlamını, kendi adının sırtına yükl ...
Sosyolog Prof. Dr. Ümit Meriç Hanımefendi, Babası Merhum Cemil Meriç’i Anlattı…
- Babanızla alakalı hatıralarınız, “Babam Cemil Meriç” adlı, 156 sayfalık kitap hâlinde 1998’de yayınlandı. Hatıralarınızın hepsi bu kadar değildir herhâlde… Şu anda döne döne üzerinde ...
Üç Tarz-ı Dindarlıktan Birisi Olarak Türk Müslümanlığı
İslam dünyasında dinî alandaki fikir ayrılıklarının her geçen gün daha da derinleştiğine ve “Müslümanım.” diyen insanların birbirini inancı, mezhebi ve meşrebi yüzünden öldürebildiğine şahit ...
Türk Müslümanlığının Mahiyeti, Kaynakları ve Temel Değerleri
İslam, yayıldığı coğrafyada karşılaştığı farklı kültür ve medeniyetlerle güçlü bir etkileşime girmiştir. Bu kültürlerdeki insanlığın ortak mirası olan değerleri korumuş ve yeni bir med ...
Akılcı Bir İmam: Ebû Hanife
İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özellik, akıl ve buna bağlı olarak düşünce üretme yeteneğidir. Bu yetenek, ismini varlıklar arasında alaka, bağ kurarak bir hükme varma olgusundan a ...
Mâturîdî’nin Düşünce Sistemi Üzerine
Müslümanların, her ne kadar bugün mazinin derinliklerinde kalmış olsa da, muazzam bir medeniyet yarattıkları her türlü tartışmanın ötesindedir. Bu tecrübenin önemli bir kısmı mevcut Batı uyg ...
Bireyin Ontolojisi Temelinde Ahlakiliğin Anlaşılması: Mâturîdî Örneği
Bu yazıda bir din bilgini olan Mâturîdî’nin düşüncelerinden hareketle bireyin ahlaki yapısının kaynağını/temelini ortaya koymaya çalışacağız. Öncelikle burada geçen iki kavram ile neyi kaste ...
Hoca Ahmed Yesevî ve Ahlak Anlayışı
IX-X. yüzyıllarda Mâverâünnehir’i bir ilim, kültür ve ticaret merkezi yapan Müslümanlar, hem fetihler hem de ticaret kafilelerine katılan âlim ve şeyhlerin seyahatleri sayesinde sınırlarını ...
Kazakistan’da Keşfedilen Yeni Kaynaklarda Yesevî Türk Kültürü
Ahmet Yesevî’nin tasavvufî ve ahlaki öğretileri ve uygulamaları Orta Çağ döneminde Türk halkları tarihi için büyük önem taşımaktadır. Daşt-i Kıpçak (Türkistan) sakinleri arasında Yeseviye’ni ...
Ceditçilik ve Mâturidilik
19. asrın başlarından itibaren İdil-Ural bölgesinde ortaya çıkmış olan Tatar ceditçilik hareketi, tarihsel süreç içerisinde oluşmuş olan Maturidiliğin akıl-vahiy çizgisi hususunda kurduğu ha ...
Prof. Dr. Sönmez Kutlu, Türk Müslümanlığı Üzerine Yazılar (Hanefilik-Maturidilik-Yesevîlik)
Yüce Yaratıcı’nın insanlarla peygamberleri aracılığı ile iletişim kurması şeklinde tezahür eden ilahî dinlerde, bir ileti (vahiy), bir iletilen (insan) ve bir iletenden (Tanrı) söz edilmek d ...
Kültür Mirasımız ve Ahlat
Sosyolojide, millet kavramının tanımı, sosyal gerçekliğe bağlı olarak yapılır. Sosyal gerçeklik, insanın kültür yaratıcılığıyla birlikte tarihî süreçteki birikimine bağlıdır. Türkler, bu bak ...
Anadolu’nun Orhun Abideleri Ahlat Mezar Taşları
Dünya üzerinde şüphesiz her şehrin bir hikayesi vardır ancak dünyadaki hiçbir şehrin hikayesi zannediyorum Ahlat’ın hikayesine benzemez. Ahlat coğrafi konumu ile doğu ve batı uygarlıkları ar ...
Ahlat’a Adanmış Ömürler
1966 yılında evlenen arkeolog ve sanat tarihçisi Haluk Karamağaralı ile Beyhan (Yörükan) Karamağaralı çiftinin kendi deyimleriyle “Balayına mezarlığa gittik!” tanımlamasıyla başlar Ahlat’ın ...
Bitlis ve Ahlat’ta Koç-Koyun Başlı Mezar Taşları, Kümbetler ve Damgalar
Kültür araştırmalarında, doğum, düğün ve ölüm geleneklerinin özel yeri vardır. Çünkü geleneksel kültürün önemli unsurları buralarda görülür veya tarihî ipuçları buralarda gizlidir. ...
Ahlat’ta Akkoyunlu Devrinden Emir Bayındır Külliyesi
Tarihi Urartulara kadar inen Ahlat, Türklerin Anadolu’da hakim olup yerleştikleri ilk şehirlerden biridir. Ahlat, bir Türk şehri olduktan sonra Müslüman Türklüğün Anadolu’ya yayılmasında bir ...
Kültürel Miras ve Önemi
Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Kültür Varlığı, Tarihi Çevre Koruma, Savaş ve Kültür Varlıkları, UNESCOGenellikle kültürel mirasın önemi hakkında çok şeyler duyarız. Ancak kültürel miras ...
Sultanların Önünde
Ahlat bastonuna yaslanan zaman,Eritir hüznünsü ruhunda günün. Tarihim canlanır burada her an,Saklıdır sırrında sevdası dünün. ...
Gök Kubbede Çınlayan Hoş Seda: Servet Somuncuoğlu İle Son Söyleşi
Hiç dünya kaybeder mi? Senelerden 2013 ve takvim 06 Ağustos’u gösterirken kaybetti onu, bütün dünya. Servet Somuncuoğlu, Türk milletinin ruhundan artık varlığı hayal meyal hatırlanan taşlara ...
İran Türklüğünün Varlığı
“Türk Dünyası” kavramının içi, hakikat muhtevasıyla doldurmadığımızda çok yavan kalır; “hamaset” olarak kullanır, geçersiniz. Hâlbuki Türklük dediğimiz gerçekliğin olgusal boyutu, bu kavramı ...
İki Kuşağın Dergisi Varlıq
Geride bıraktığımız son 150 yılda, toplumun bilinçlenmesi veya tarihî hafızasının canlanması ya da silinmeye çalışılmasındaki en etkili araçlardan biri kuşkusuz basın olmuştur. Basın organla ...
Mirza Bala Mehmetzade’nin Milliyet Gazetesi Yazılarında İran Türklüğü
Çağdaş Azerbaycan tarihinin önemli siması Mirza Bala Mehmetzade1 keşmekeşli siyasi hayatıyla birlikte kaleme aldığı kitap ve makalelerle çağdaş Azerbaycan Türkü’nün özgürlük mücadelesini tar ...
Azerbaycan Türklerinin “İran” ve “İrancılık” Sorunu
Bugün Azerbaycan tarihinden bahseden eserlere, özellikle de yedi ciltlik “Azerbaycan Tarihi” adlı esere bakılırsa Azerbaycan Türk halkı, asrlarca daima başka devletlerin ve milletlerin esare ...
İran’da Türk Milliyetçiliğinin Canlanmasında Traxtor Takımının Rolü
İran’da son dönemlerde Türk kimliğinin canlanmasında önemli bir role sahip olan Traxtor takımı, İran’da siyasi gündemin bir parçası olmakla birlikte Türk kimliğinin varlığını canlanmasında v ...
Epik Metinler ile Haçlı Seferleri Arasındaki Gizemli İlişki
1071 yılında Bizans İmparatoru IV. Romen Diyojen’in Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan’ın hüküm sürdüğü topraklara taarruz etmesiyle Malazgirt’te adaletsiz bir savaş gerçekleşti. Savaşın son ...
Bin Yılı Aşkın Karşılaşma ve Etkileşim: Türk - Tacik Kimliğinden Azeri – Fars Kimliğine Doğru Yozlaşma
İran’da Türk ve Fars başlıklı çalışmamızda Türklerle Taciklerin ne kadar yakın ve rakip dost olduklarını ve hâlâ bir birlerinden ayrılmamış bir elmanın yarısı olduklarını ele almaya çalışmış ...
Güney Azerbaycan Ekseniyle İran’da Ulus-Devletleşme Olgusu
Sosyokültürel derin ve ince değişimlere tanık olan çağımız, ulusal ve uluslararası çapta insanlık da her yönüyle büyük dönüşümler geçirmektedir. Küreselleşme kuramlarının ortaya çıkmasıyla i ...
Pervane Memmedli’nin Güney Azerbaycan Hakkındaki Araştırmaları
Tarihte ana yurt Türkistan’dan asırlar boyunca batıya yaptığımız sayısız yolculuk esnasında geçtiğimiz, bazen uzun süre üzerinde konup eğleştiğimiz, belli dönemlerde dost göründüğümüz hâlde ...
Ali Asgar Cemrâsi ile Halaç Türkleri ve Halaç Türkçesi Üzerine Bir Röportaj
- Cemrâsi Bey, öncelikle röportaj davetimizi kabul edip ilgi gösterdiğiniz için size çok teşekkür ederim. Siz, İran kamuoyunda Halaç Türkçesiyle ilgili yaptığınız araştırmalar ile tanınmakta ...
850. Ölüm Yıl Dönümünde Hoca Ahmed Yesevi
UNESCO 2016 yılını “Hoca Ahmed Yesevi’nin Vefatının 850. Yıl Dönümü” dolayısıyla Ahmed Yesevi’yi Anma Yılı ilan etti. Anma kararında Türkiye ile birlikte Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızista ...
Piri Türkistan’ın Nefesinin Rum Diyarına Ulaşması: Ölmeden Önce Ölmek
Bu makale, Yesevi irfanında yer alan “ölmeden önce ölmek” konusunu ele almaktadır. Konu, Yesevilik ve etkilediği çevreyle birlikte değerlendirilmektedir. Çünkü Yesevilik, geliştiği saha merk ...
Ahmet Yesevi Düşüncesine Olan İhtiyacımız
Ahmet Yesevi (ö. 1166) ismi, her ne kadar ilk planda tasavvuf alanını çağrıştırsa da düşünce yapısında fıkıh, kelam ve felsefenin önemi asla yadsınamaz. O, bir anlamda, İslam düşüncesinin se ...
Ahmed Yesevi’de İman-Değer İlişkisi
Ahmed Yesevî hazretlerinden bize kalan manzumelerin “Hikmetler” adıyla anılıyor olması, daha ilk anda orada bulunabilecek olan değerlere ilişkin bir fikir vermektedir. Zira hikmet, en genel ...
Ahmed Yesevî
Ahmed Yesevî, Orta Asya’daki siyasi ve iktisâdi yapının hızlı değişime uğradığı bir dönemde yaşamıştır (1093-1166). Melik Şah’tan sonra Aşağı Türkistan ile Horasan’ı birleştiren Sultan Sence ...
Dava ve Bilim Adamı: Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu
Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu, önemli bir aydın, düşünür, edebiyatçı, Türkolojinin hemen her sahasında kafa yormuş, sadece kendi alanıyla ilgili değil, alanı dışındaki konularla da meşgul ...
Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu’nun Hayatı
Necmettin Hacıeminoğlu, aslen Darendelidir ama ailesinin gidip yerleştiği Maraş’ta, 1932 yılında dünyaya gelir.Necmettin Hacıeminoğlu henüz bir yaşındayken babası Mustafa Efendi hayatını kay ...
Genç Ülkü Adamı Necmettin Hacıeminoğlu Peyami Safa ile Tanışıyor
Necmettin Hacıeminoğlu, tam yirmi yıl önce 26 Haziran 1996 tarihinde sıcak bir yaz gününde, çok erken bir yaşta aramızdan ayrılmıştı. Onun bu erken ayrılışı, kuşkusuz sadece ailesi ve sevenl ...
Necmettin Hacıeminoğlu ve Türk Musikisi
Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunan Necmettin Hacıeminoğlu, özellikle Türk dili ve Türkiye Türkçesi sahasında yaptığı çalışmalarla öne çıkan, hafızalarda yer edinen bir bilim adamıdır ...
Yeni Bir Dünya Mümkün mü? Hacıeminoğlu’nun Hikâyelerinde Milliyetçi Tahayyül
Necmettin Hacıeminoğlu’nun 1976 yılında Töre Devlet Yayınevi tarafından basılan hikâye kitabı Yeni Bir Dünya, isminden de anlaşılacağı üzere okuyucuya yeni bir dünya sunar. Bu yeni dünya, as ...
Yeni Bir Dünyada Üniversiteli Gençler
Necmettin Hacıeminoğlu vefat edeli 20 yıl oldu. Ancak geride bıraktığı eserler vesilesiyle adı, geçen yıllar içinde hürmetle ve hayranlıkla anılmaya devam ediyor. Türk Dilinde Edatlar, Kutb’ ...
“Felsefe mi? O da Ne Demek” Dememek için
Felsefe denildiği zaman, sıradan bir insanda olduğu gibi herhangi bir eğitim seviyesini tamamlamış olanlarda da genelde hoş tepkilerle karşılaşmak pek mümkün değildir. Felsefe konusunda; yıl ...
Kültürel Farklılıklar ve Eğitim
Modernleşme, yenileşme, Batılılaşma kavramlarının yakın Türk tarihi boyunca benzer anlamlarda kullanıldığı ifade edilebilir. Türk toplumunun modernleşme süreci incelendiğinde genel olarak mo ...
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Tarih Öğretimi ve Millî Kimlik
Cumhuriyet’in ilan edilmesi ile birlikte, yeni devletin yasal temellerinin atılması ve bu yöndeki yasaların yeni devleti temel niteliklerini oluşturacak şekilde hızla çıkarılması ile devlet ...
